In de Nederlandse taal maken we soms fouten die we zelf misschien niet eens doorhebben. Een veelvoorkomende fout is contaminatie, een mengeling van twee woorden of uitdrukkingen die eigenlijk niet bij elkaar passen. Dit kan leiden tot onjuiste zinnen die niet helemaal lekker lopen. Als ik een tekst schrijf, wil ik natuurlijk dat alles correct is, maar soms kan zo’n contaminatie er toch stiekem insluipen. Als secretaresse zie ik bijvoorbeeld vaak dat mensen per ongeluk twee uitdrukkingen combineren die niet goed bij elkaar passen. In dit artikel leg ik uit wat contaminatie precies is, geef ik een aantal voorbeelden en vertel ik waarom het belangrijk is om deze te vermijden.
Wat is contaminatie?
Contaminatie ontstaat wanneer twee of meer uitdrukkingen of woorden, die een vergelijkbare betekenis hebben, per ongeluk met elkaar worden gecombineerd. Het resultaat is een nieuwe uitdrukking die grammaticaal incorrect is. Dit komt vaak voor als mensen snel praten of schrijven en onbewust woorden mengen die ze gewend zijn te gebruiken. Het kan verwarrend zijn voor de lezer of luisteraar, omdat ze denken dat de uitdrukking correct is, terwijl dit niet het geval is.
Voorbeelden van contaminaties
Er zijn tal van contaminaties die vaak voorkomen in de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld, je kunt vaak de fout maken door “een meevaller van formaat” te zeggen, maar dit is eigenlijk een mengeling van “een meevaller” en “van formaat”. De juiste manier is simpelweg “een flinke meevaller” of “een meevaller van formaat”, zonder de twee woorden samen te voegen.
Een ander veelvoorkomend contaminatie voorbeeld is “aanzienlijk minder”. Dit is een mengeling van “aanzienlijk” en “minder”. De correcte versie zou zijn “veel minder”, omdat “aanzienlijk” en “minder” niet goed samen gaan.
Daarnaast komt de uitdrukking “op de hoogte zijn van” vaak voor, maar soms wordt dit per ongeluk gecombineerd met “in de hoogte staan van”. Dit is een contaminatie. De juiste versie is “op de hoogte zijn van” en die moet je altijd gebruiken als je het over informatie hebt.
Waarom contaminaties vermijden?
Het vermijden van contaminaties is belangrijk omdat ze de leesbaarheid van je tekst kunnen verminderen. Als je contaminaties gebruikt, kan de betekenis van de zin verwarrend of onduidelijk worden. Het is belangrijk dat je altijd de juiste uitdrukkingen gebruikt zodat je boodschap helder en duidelijk overkomt.
Contaminaties kunnen er soms subtiel in sluipen, vooral wanneer je een taal goed beheerst, maar het is goed om er bewust van te zijn. Door contaminaties te vermijden, kun je je taalgebruik verbeteren en zorg je ervoor dat je boodschap precies overkomt zoals jij die bedoelt.
Conclusie
Contaminaties kunnen makkelijk ontstaan, vooral als je snel spreekt of schrijft. Het is goed om er op te letten en ze te vermijden, zodat je taalgebruik helder en juist blijft. Door te weten wat contaminatie is en wat de juiste vormen zijn, kun je zorgen dat je altijd de beste versie van je taalgebruik levert.